Bilindiği üzere 30 Haziran 2021 tarihi itibariyle Pandemi kaynaklı olan Kısa Çalışma Ödeneği ve Nakdi Ücret Desteği ile  İşten Çıkarma Yasakları sona ermiştir. KCO ve NUD uygulamalarının oldukça uzun sürmesi  nedeniyle işveren veya yöneticiler tarafınca meslek mensuplarına  aşağıda belirtilen sorular yoğunlukla gelmektedir.

1-) Kısa Çalışma Ödeneği  (KCO) verilen dönemlerin :

a)  Yıllık Ücretli İzin Suresinin Hesabında  Dikkate Alınacak mı ?

4857 Sayılı İş Kanununda açık hüküm olarak Kısa Çalışma döneminde geçen surelerin yıllık ücretli iznin hesabında dikkate alınacağı belirtilmiştir.

b) Kıdem Tazminatı Hesabında Dikkate Alınacak mı ?

 4857 Sayılı İş Kanununda bu yönde açık bir düzenleme bulunmamaktadır.  Ancak bu konudaki boşluğu Yargıtay değerlendirmiş olup  Kısa Çalışma Ödeneği  verilen donemin kıdem suresinin  hesabında dikkate alınacağını belirtmiştir. Dolayısıyla ihbar ve kıdem tazminatlarının hesabında dikkate alınmalıdır.

c) Kıdem Tazminatı Hesabında Dikkate Alınacak Ücret  Ne Olmalıdır ? 

KCO uygulaması suresinin  oldukça uzun sürmesi, bu süreçte asgari ücretin ve işletmelerde mevcut çalışan kişiler için ücret artışları  ( zam ) olması gerçekliği mevcuttur.  İş Kanunu uyarınca kıdem tazminatı son ücret üzerinden hesaplanmaktadır.  Bu durumda hiç çalışması olmayan yani 45/45 KCO olan bir işçinin kıdem tazminatı hangi ücret üzerinden  hesaplama yapılacağı sorusunu gündeme getirmektedir.  

KCO uygulaması döneminde İşçi işveren arasındaki hukuki ilişki devam ettiğinden, son ücret  üzerinden ( iş akdinin fesih tarihi geçerli emsal ücret )  hesaplama yapılmalıdır. 

Örnek:  Asgari ücretle çalışan, 2021 Temmuz ayına kadar Tamamen kısa çalışma ödeneğinden faydalanmış bir çalışanın iş akdi sona erince kıdem tazminatında dikkate alınacak tutar ,  2020 Yılı Asgari ücret brüt tutarı 2.943 iken bir başka anlatımla işveren işçiye en son bu tutar üzerinden bordro yapmış  olmasına rağmen kıdem tazminatını 2021 yılı geçerli asgari ücret olan 3.577,50 TL üzerinden hesaplama yapılmalıdır.

2-) Nakdi Ücret Desteği  (NUD) Ödenen Donem Açısından

4857 Sayılı yasa ve ligi yönetmeliklerinde NUD’ne ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.  Konunun yeni bir durum olması açısından Yüksek yargı kararları ,da henüz oluşmamıştır.

Uygulayıcıları tereddütte düşüren bir durum   Var ki   o da diğer ücretsiz izinler  kıdem tazminatının hesabında dikkate alınmama halidir.  özellikle uzun sureli ücretsiz izinler kıdem tazminatının hesabında dikkate alınmaması konusunda Yargıtay kararları mevcuttur. Ancak Pandemi nedeniyle uygulamaya giren (farklı eksik gün kodlarıyla) bu durum diğer ücretsiz izinlerle aynı tutulmaması gerektiğini düşünüyorum .

Konuyla ilgili şahsi görüşüm  NUD hali KCO nin farlı bir alt versiyonu gibi görmek gerektiği buradaki işçinin işe gelememe halinin çalışandan kaynaklanmadığı, işverenin tek yönlü iradesi ile NUD e çıkartılması vs nedeniyle  diğer ücretsiz izinleriyle aynı kapsamda değerlendirilemeyeceği ve yıllık ücretli izin ve kıdem tazminatının hesabında dikkate alınması gerekti şeklinde değerlendirme  yapmak gerektiğini düşünmekteyim.

  A.İhsan OZTURK
E.İş Başmufettişi